Mô tả
Cây mật gấu là một loại cây mọc hoang có ở các tỉnh vùng núi cao như Cao Bằng, Lào Cai, Lai Châu, Bắc Cạn, Lâm Đồng và các nước châu Á như Trung Quốc, Ấn Độ, Nepal cũng được tìm thấy loại cây này. Mật gấu được biết đến là một loại dược liệu quý hiếm có thể chữa được khá nhiều loại bệnh, vì thế mà gần đây người ta càng tìm kiếm nó nhiều hơn.
Theo Đông y, cây mật gấu là bị thuốc có vị đắng, tính quy hàn; có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm. Người ta dùng rễ và thân cây mật gấu xát lát phơi khô để ngâm rượu, hoặc là để sắc thuốc uống, khi kết hợp với các vị thuốc khác nữa sẽ trị được bệnh kiết lỵ, viêm ruột, tiêu chảy, viêm gan thể vàng da, trị sưng đau mắt đỏ. Ngoài ra còn dùng để chữa sốt, ho lao, khạc ra máu, chữa chóng mặt, ù tai, mất ngủ, trị đau lưng mỏi gối,…
Bên cạnh đó, cây mật gấu cũng là một giải pháp hữu hiệu cho các chứng bệnh về dạ dày, rối loạn tiêu hóa, đường ruột, viêm đại tràng, làm mát gan, phòng và trị bệnh sỏi mật, chữa các bệnh tê thấp, đau nhức xương khớp, giảm đau lưng, giúp tiêu mỡ, chống béo phì, giã rượu và tăng cường sức khỏe.
Lá cây mật gấu là một bộ phận được sử dụng nhiều hơn cả vì tính tiện lợi của nó. Lá cây sau khi hái về sẽ được rửa sạch rồi để dùng tươi hoặc cũng có thể đem phơi khô để cất dùng dần. Khi nhai lá thì thấy có vị đắng nhưng sau khí nuốt lại có vị ngọt, uống lá mật gấu rất mát. Lá cây mật gấu được dùng trong việc điều trị bệnh cao huyết áp, mỡ máu cao, đái tháo đường, viêm phổi, viêm gan, viêm dạ dày tá tràng, cổ họng sưng đau, là vị thuốc điều trị bệnh đau mắt đỏ, bệnh trĩ, đau thần kinh do phong thấp, đau sưng, lưng xương đau buốt.
Trong cây mật gấu có chứa nhiều thành phần như β-sitosterol, β-sitosterol glucoside, 2α-hydroxyl-ursolic acid, ursolic acid, excisanin A, rabdoserrin A,…Tác dụng chủ yếu của cây mật gấu là bảo vệ tế bào gan, lợi viêm, kháng mật. Ngoài ra, khi nghiên cứu trên động vật thí nghiêm còn cho thấy, chất rabdoserrin A và chất excisanin A có tác dụng ức chế nhất định đối với sự phát triển của tế bào ung thư, nhất là ung thư tử cung.
